In de klassieke wereld was het rond mythen dat het religieuze en maatschappelijk leven gestalte kreeg. De invloed van Griekse mythen reikte tot ver over Griekenlands grenzen. In deze rubriek een speurtocht naar wat daarvan voortleeft in onze cultuur.

Dat Persephone naar de bovenwereld terugkeerde, is een hoge uitzondering. Slechts weinigen is dat gegeven, stervelingen helemaal al niet, behalve Orpheus dan. Geen man die mooier zingen kon, de natuur - stenen zelfs - zo tot luisteren dwong. Geen wonder dat Euridice haar hart aan hem verloor. Hij het zijne evenzeer aan haar. Ontroostbaar toen een slangenbeet haar naar Hades zond, reist hij naar diens dodenrijk af, een tocht, mogelijk slechts vanwege zijn goddelijk gezang. Charon, eenmaal in zijn ban, vaart hem de Styx over. Grens tussen deze en gene zijde. Ook Cerberus, Hades’ hellehond, laat hem gaan.

Ook Hades zelf, en Persephone, zijn vrouw, bezwijken voor zijn zang, zijn smeken. Euridice geven zij hem mee. Mits onderweg geen woord wordt gezegd, Orpheus niet omkijkt, naar Euridice, achter hem … Was hij bang dat zij hem niet meer volgde? Of was het dat hij met omhelzen niet langer wachten kon? Orpheus keek om, Euridice verdween … Sommigen zeggen dat de mythe toont wat liefde al niet vermag, anderen beklemtonen de obsessieve kant ervan, zoals bij Orpheus het geval. Die loopt slecht af. Voor weer anderen is het de overtuigingskracht van muziek, van zang - woorden vallen er bij in het niet - waar de mythe over gaat.

Orpheus, ontroostbaarder nog dan voorheen, zonderde zich af. Hoe dat afliep vertellen we een andere keer. Over waarom hem omkijken verboden was, wordt druk gespeculeerd (*). Het moment waarop hij dat doet helaas, is door menig kunstenaar uitgebeeld. Zoals hier door Frederico Cervelli, een Italiaanse schilder uit de 17e eeuw.