In de klassieke wereld was het rond mythen dat het religieuze en maatschappelijk leven gestalte kreeg. De invloed van Griekse mythen reikte tot ver over Griekenlands grenzen. In deze rubriek een speurtocht naar wat daarvan voortleeft in onze cultuur.

Startten wij onze serie met de schaking van Europa door de als stier vermomde oppergod Zeus, dat Zeus haar vervolgens, in de gedaante van een adelaar, tegen haar wil overweldigde, vertelden wij er niet bij. Mogelijk was u dan meteen afgehaakt. Zulk gedrag verwacht je niet van een God, en al helemaal niet van een oppergod. Zelfs mensen doen zoiets niet. Nou ja, meestal niet, helaas. Vandaar de uitdrukking: “quod licet jovi non licet bovi”. Dit intussen wat in onbruik geraakte spreekwoord bereikte ons via de Romeinen. Die namen het Griekse pantheon over. “Al laten de goden zich gaan, doe dat elkaar en jezelf niet aan”, aldus onze, wellicht wat vrijmoedige vertaling ervan … Ook niet uit wraak.

Europa’s broer vond dat ook. Alleen was hij, Kadmos, het met dat over die wraak niet eens. Erdoor bezeten ging hij achter Zeus aan. Treft hij onderweg een oude jammerende man. Machteloos, zonder pezen in armen en benen. Typhon, de alom gevreesde slang, had hem ervan beroofd. Kadmos schiet te hulp. Zijn betoverende fluitspel smaakt Typhon naar meer. “Geef mij die pezen, dan maak ik daar snaren van. Voor een lier, dan speel ik mooier nog dan zo net”, belooft Kadmos hem. Typhon bezwijkt, staat ze aan hem af. Snel ermee naar de weerloze man, die ze weer in zijn armen en benen zet. Blijkt het Zeus te zijn die hij heeft gered.

De vorige afbeelding dateerde uit de negentiende eeuw, de huidige stamt uit de tijd waarin het verhaal nog life werd verteld. Zij valt te bewonderen in het Kunsthistorisch Museum te Wenen. Op een Griekse vaas uit de vierde eeuw voor Christus.