In de klassieke wereld was het rond mythen dat het religieuze en maatschappelijk leven gestalte kreeg. De invloed van Griekse mythen reikte tot ver over Griekenlands grenzen. In deze rubriek een speurtocht naar wat daarvan voortleeft in onze cultuur.

Al valt het niet goed te praten, al het gruwelijks dat de eerste Griekse goden bedreven, soms kwamen zij er niet onderuit. Daarmee doelen wij niet op het verslinden van eigen kinderen, zoals Kronos deed. In zijn angst voor het onheil dat hem van hun kant was voorspeld, zien wij géén excuus. Zijn vader, Ouranus, castreren, dat echter deed hij niet voor niets. U wilt weten wat hem daartoe bewoog? Luister: Chaos, vormloos, onpeilbaar diep, bracht Gaia, alias aarde, voort. U weet het vast nog. Daar was zij dan. Heerlijk had zij het. Alleen, alléén is maar alleen. Dus baarde Gaia zich haar gelijke, tegelijk haar tegendeel. Had Gaia geweten wat hij, Ouranus, alias hemel, haar aan zou doen, had zij zich vast en zeker bedacht. Door lust besprongen strekte Ouranus zich over haar uit. Verwekte kind na kind. Bleef op haar liggen, ging eindeloos door. Belette het baren, hield gesloten Gaia’s schoot.

Gaia zwelt en zwelt, houdt het niet meer. Vraagt hulp aan Kronos, haar jongste zoon. Geeft hem een sikkel, vlijm vlijmscherp. Kronos wacht. Het snoeimes in zijn rechterhand. Daar overweldigt Ouranus Gaia weer. Kronos’ linkerhand reikt uit en grijpt. Een haal met de sikkel en Ouranus is ontmand. Van pijn schiet hij omhoog. Aarde krijgt ruimte, Gaia is vrij. Haar kinderen bevrijd. De hemel, Ouranus, op de plaats waar hij hoort … Al moest gebeuren wat Kronos deed, een misdaad was het ook. Hij zou er voor boeten. Zoon Zeus stootte hem van zijn troon. Ook wij betaalden de tol: links is sinister, duister. Onze linkerhand onrein sindsdien.

Of hebben ouders het niet meer over het verkeerde en het goede handje als zij hun kinderen handen leren geven? Het Latijnse “sinister” betekent zowel links als verkeerd, ongunstig. Op de afbeelding hierboven - van de hand van Peter Paul Rubens (1577-1640) - is te zien hoe Kronos een van zijn kinderen verslindt.